ICM: Compassionate Midwifery

De olifant in de kamer

Tijdens de ochtendsessies van dag 5 was het weer enorm moeilijk om te kiezen. The Lancet series on Midwifery? Facilitating Normal Birth? Women’s experiences of Care? Facilitating Critical Thinking? Of 1 van de 23 andere? En om 9.45 nog een ronde met tig opties…. 

Uiteindelijk voorrang gegeven aan mijn persoonlijke ‘selection en conformation bias’ (daarover meer in een ander blog) en ‘Reducing Fear, Preventing Trauma’ bezocht. Jocelyn Toohill uit Australie presenteerde haar onderzoek naar trauma en angst bij zowel moeders als verloskundigen. 

 

 

Bij de verloskundigen was dat verder uitgesplitst in hun persoonlijke trauma (opgelopen bij hun eigen bevallingen) en hun werk gerelateerde trauma. De thema’s die zij vond bleken behoorlijk vergelijkbaar. Een groot thema was de Dood, evenals ‘angst voor het onbekende’. Bij verloskundigen was dit dan ‘angst voor de onvoorspelbaarheid’ (van een baring). Bij moeders een belangrijk thema: ‘gebrek aan vertrouwen in de zorgverlener(s)’ en overeenkomstig bij verloskundigen: ‘beoordeeld en beschuldigd worden’ (door cliënten of collega’s). Een ander pijnlijk thema bij (getraumatiseerde) verloskundigen was ‘verlies van passie voor fysiologie’. Ik denk helaas wel thema’s die we allemaal herkennen. Bij onszelf of bij collegae. 

Een meerderheid van de getraumatiseerde verloskundigen wilde niet uitgebreid ingaan op hun persoonlijke trauma. Sommigen vonden de vragen zelfs ‘offensive’ vanwege de implicatie dat hun traumatische ervaringen invloed zouden hebben op hun professionele gedrag. Bij de vragen over werk gerelateerd trauma bleek naast ervaringen met ‘negative outcomes’ de grootste thema’s te zijn: ‘being disrespected as a midwife’ en ‘witnessing disrespect of women’ en de interactie tussen die twee. Amerikaanse doula Kathi Valeii schreef ooit een pijnlijk verhelderend artikel over dit taboe onderwerp. Hoe diep de impact is van het gedwongen zijn om te zien hoe iemand slecht behandeld wordt of zelfs echt 'obstetric violence' ervaart en er niets aan kunnen doen. En waarbij je je ook zelfs medeplichtig kan voelen aan ‘de dader’ doordat je erbij bent, niets doet en deel uitmaakt van hetzelfde werkkader. Persoonlijk denk ik dat dit misschien wel de grootste factor is die het bevorderen van samenwerking en integrale zorg (in wat voor vorm dan ook) belemmert. Het is een grote olifant die in de kamer staat waarvan iedereen krampachtig probeert te doen alsof die er niet is. Ondertussen laat die olifant diepe sporen achter in ons onderbewustzijn. Dit beïnvloedt zowel ons vermogen tot samenwerking (vertrouwen!), als onze relatie met cliënten. Dat laatste door de projectie van onze angst op de cliënt (“met een BMI van 35 kan je beter niet thuis gaan bevallen”). Ik denk daarom dat het heel goed is dat ICM (mede dankzij de nieuwe president, u weet wel wie) de focus op ‘veiligheid’ gaat verleggen naar ‘humanisering’ van de geboortezorg. Omdat veiligheid sowieso al besloten ligt in een humane geboortezorg. En (medische/fysieke) veiligheid alleen is niet genoeg om kwalitatief goede zorg te leveren. Dat kan pas als je je helemaal veilig voelt, ook emotioneel. En wij verloskundigen weten als geen ander hoe belangrijk die emotionele veiligheid is om goed te kunnen baren. Niet alleen als barende, maar ook als bijstander.

Compassionate Midwifery

Een dag eerder woonden Suze Jans en Pien Offerhaus de lezing van Diane Menage bij over compassionate midwifery. Zij heeft een 'concept analysis' gedaan over het begrip 'compassionate care' omdat er nog geen eenduidige definitie van compassionate midwifery bestaat. Bij een 'concept analysis' bekijk je systematisch wat hierover geschreven is en vergelijkt de verschillende beschrijvingen om tot een definitie te komen. Menage's definitie van compassionate midwifery is daarmee geworden 'meevoelen met het lijden van de moeder en proberen het te verlichten'. Daarmee gaat het verder dan het begrip empathy, omdat er ook duidelijk een actie van de zorgverlener verwacht wordt. Pien Offerhaus zal hier het septembernummer van het TVV meer aandacht aan geven. Voor nu vond ik het een interessant begrip in relatie tot 'reducing fear en trauma' bij vrouwen en zorgverleners. Ik vermoed namelijk dat als je zorg 'compassievol' is, dit sowieso zal bijdragen aan het voorkomen van trauma omdat je dan echt in voelt wat de angst van je cliënt is en actief probeert dit te voorkomen of op te lossen. En tegelijkertijd vermoed ik dat je niet compassievol kan werken zonder eerst je eigen angsten onderzocht te hebben. Hoe dan ook een erg interessant onderwerp om te introduceren in de Nederlandse geboortezorg. En compassionate midwifery lijkt mij per definitie bij te dragen aan humanisering van de geboortezorg.

ICM: Laatste dag

Mijn vorige blog eindigde met Kairos en daar ben ik vervolgens nog maar even in gebleven...
We slaan daarom nu even een dag over en gaan rechtstreeks naar de afsluiting van ICM 2017.

Die laatste dag is meestal een vreemde mengelmoes tussen vermoeidheid, weemoed en soms ook nog vervoering. Het is een dag die eerder eindigt (14.00) met een lange brunchsessie en 2 korte rondes lezingen ervoor. En om 13.00 dan echt eindigt met de ‘closing ceremony’.

Vermoeidheid

Het is veel, 5 dagen ICM. Ik hoop dat u die mij gevolgd heeft de afgelopen dagen dat een beetje mee heeft gekregen. Ik wist van tevoren dat ik onmogelijk ‘alles’ kon overbrengen van wat er hier gebeurt. Omgekeerd kon ik niet bijhouden wat er ondertussen in Nederland gebeurde met fakkeltochten die eerst wel en toen weer niet doorgingen en het Algemeen Overleg geboortezorg op woensdag. De hier aanwezige KNOV bestuurs- en bureauleden deden dat wel, of probeerden het althans naar beste kunnen. Dus zij vertrekken hier echt met hun tong op hun schoenen. Ik beschouw mijzelf als een bijzonder kritisch KNOV-lid en ik hoop dat meer leden dat mogen zijn of worden. Want alleen kritische leden houden een bestuur scherp. Maar het was ook goed en verhelderend om eens van heel dichtbij te zien en te horen wat het bestuur nu precies doet in de wandelgangen en wat de dilemma’s zijn bij het laveren tussen alle beladen meningen en gebeurtenissen in het verloskundige landschap. Vroeg op, laat naar bed, internationale contacten leggen en onderhouden, reageren op wat er ondertussen thuis gebeurt en kijken hoe ICM hierbij behulpzaam kan zijn. Veel gebeurt achter de schermen en dat kan behoorlijk frustrerend zijn voor de leden thuis. Als lid hier, vond ik het gesprek met bestuur en leden op maandagavond een mooie gelegenheid om elkaar beter te kunnen begrijpen. Top dat daar tijd voor werd vrijgemaakt en heel mooi om te zien hoe er respectvol naar elkaar geluisterd werd. Een mooie generale voor de extra ALV na de zomer over dit onderwerp. Ik hoop dat we in Nederland, net als internationaal, zowel de gezamenlijke waardes als de verschillen kunnen benoemen (‘agree to disagree’) en vanuit wat ons bindt een plan kunnen maken waarbij de verschillen elk hun gelijkwaardige plaats kunnen behouden. Wat dat betreft is ICM een voorbeeld waarbij we als verloskundigen nationaal en internationaal telkens moeten blijven zoeken naar zorg die niet ‘too little too late’ is maar zeker ook niet ‘too much too soon’. Voor mij zijn de kernwaarden voor Nederland in elk geval fysiologie, compassie, autonomie en risicoselectie door de verloskundige. Maar het is natuurlijk nog veel belangrijker om in september te horen wat u vindt dat die kernwaarden zijn! Wat verbindt ons waardoor we samen kunnen optrekken voor een sterke eerstelijn en het waarborgen van ‘zinnige, zuinige’ (en humane!) zorg voor vrouwen?

Weemoed

Als je in de ochtend binnen komt wemelt het al meteen van de bezoekers met koffers en tassen die na afloop direct doorgaan naar het vliegveld. Tijdens de brunch in de ‘exhibition hall’ worden de diverse stands afgebroken terwijl je nog aan het twijfelen was of je nu wel of niet die ketting gemaakt van de vliezen van (de placenta van het kind van) de kunstenares zou gaan kopen. En je eigenlijk nog even had willen kijken bij die bizarre verlosbedden en fantomen.
Want alleen tijdens ICM kan je zowel een foto maken van een keurige geklede man die een (plastic) vagina aan het schoonpoetsen is als tegen een stand verkoopster zeggen “I really love your boobs and vagina” waarop zij antwoordt “I know, everybody keeps fondling them”.

En dan wilde je eigenlijk ook nog even langs de posters waar aan het eind van de ochtend de helft ook al weer van verdwenen is. Op donderdag is het gewoon te laat voor ‘eigenlijk’. Gelukkig zijn andere collega’s van de KNOV wel op tijd langs de posters gegaan. Zij hebben een selectie gemaakt van interessante posters voor Nederland en van de aldaar gepresenteerde posters door Nederlanders. Die selectie kunt u in alle rust bekijken tijdens het ledencongres in September. Waaronder in elk geval de poster van Elke Slagt-Tichelman die met haar onderzoek naar de voorspellende factoren voor moeder-kind binding de Research Award 2016 gewonnen heeft. (foto volgt...). En daarnaast weet de KNOV hopelijk sommige inspirerende sprekers van deze ICM te strikken voor een presentatie tijdens het ledencongres. 

Vervoering 

De afsluitende Key Note lezing werd gegeven door Katsi Cook, een indiaanse vroedvrouw van de Mo-Hawk clan en succesvol onderzoekster, directeur en verbinder tussen de oorspronkelijke en latere bewoners van Canada. In haar taal stamt het woord voor familie af van het woord voor vuur omdat daar de familie samen komt. Ze vertelde prachtig over het indiaanse scheppingsverhaal en hoe tijdens elke zwangerschap de schepping zichzelf herhaalt. Ze besloot haar verhaal lachend met dat we haar woorden zeker zouden vergeten, ‘want dat is gewoon hoe wij mensen zijn’, maar hoopte dat de ziel van het verhaal in ons zou achterblijven middels het lied dat ze voor ons zong voorafgaand aan de officiële sluitingsceremonie. Hierbij nam de vorige president Francis Day-Stirk afscheid, evenals het oude bestuur. De ketting werd overgedragen aan Franka Cadee. Haar speech was kort en krachtig. Ze legde nogmaals uit waarom de focus op humanisering zal komen te liggen. Omdat veiligheid sowieso al besloten ligt in een humane geboortezorg. En (medische/fysieke) veiligheid alleen is niet genoeg om kwalitatief goede zorg te leveren. Dat kan pas als je je helemaal veilig voelt, ook emotioneel. Daarnaast parafraseerde ze het Afrikaanse principe van Ubuntu (‘ik ben doordat jij bent’) in ‘Midwives are because women are’. Om te besluiten met: “There is still a lot of work to do. As midwives we know as no other when it is time to breath and when it is time to push. Now is the time to push!"

En verder...
Qua inhoud heeft ICM genoeg inspiratie gegeven voor meerdere blogs. De kunst is om bij terugkomst niet meteen overmeesterd te worden door Chronos en die inspiratie te blijven delen met u de lezer. Terwijl ik dit schrijf, zit ik in een ‘lodge’ ergens in een National Park ten noorden van Toronto. Tussen het beren-en-eland-spotting en het forellen vangen in, moet het toch lukken om dat voor elkaar te krijgen. Bovendien zit ik hier met 3 andere verloskundigen die de afgelopen dagen weer hele andere sessies bezocht hebben dan ik. Hun breinen hoop ik ook nog voor u leeg te zuigen 😃.
Dus houd mijn blog in de gaten of volg @de_knov en #knovicm op Twitter. 

ICM dag 2: Chronos en Kairos

Goedemorgen!
Nouja, bij jullie is het natuurlijk al middag als ik dit schrijf...
Terwijl ik mijn lichaam het tijdsverschil inmiddels wel verwerkt heeft, begin ik last te krijgen van een gebrek aan 'Kairos'. Gisterenmiddag (let op, dag 3!) bezocht ik een symposium over 'spirituality and childbirth' (alleen tijdens ICM lijkt het overigens volkomen normaal dat 2 PhD researchers en een professor hier een lezing over geven, of überhaupt onderzoek naar gedaan hebben, maar dat terzijde). Daarover hopelijk meer in een volgend blog. Voor nu vond ik het interessant dat ze het verschil tussen Chronos en Kairos aanhaalden (in relatie tot geboorte). De Nederlandse filosofe Joke Hermsen zei hierover in een lezing uit 2015:
"Van de Grieken tot De Verlichting golden beide gezichten van de tijd: Chronos en Kairos. Chronos staat voor de lineaire, meetbare tijd en Kairos is ‘de god van het geschikte ogenblik'. (-) Het principe van versnelling hoort bij het huidige Chronos-regiem. Er is minder tijd voor belangeloze aandacht. Dat zie je ook in zorg en welzijn. Dat is een zorgelijke ontwikkeling. (-) Aan het eind van de negentiende eeuw werd de tijd een meetinstrument voor arbeid. Die arbeid werd in kloktijd gemeten. Iedereen werd aangespoord om meer te presteren in dezelfde kloktijd om economische groei te bevorderen. Zo begon tijd onze vijand te worden. Als we naar onze hedendaagse ervaring van tijd kijken, dan kunnen we constateren dat er in de afgelopen decennia allerlei tijdsbesparende apparaten in onze huizen en bedrijven zijn gekomen, maar dat we minder tijd hebben dan ooit tevoren. Er is iets mis gegaan in onze verhouding tot de tijd. We hebben te weinig tijd om tot aandacht, tot rust, tot dagdromen, tot een visie te komen. Een filosofisch aspect aan tijd is dat tijd het fundament onder ons bestaan is. Wij zijn in tijd verkerende wezens. Het is belangrijk dat we op onze eigen tijd staan, maar in werkelijkheid worden we bepaald door economisch geregeerde tijd. (-) Thuiszorgmedewerkers moeten een oudere binnen twee minuten in een steunkous helpen. Professionals worden afgerekend op kwantiteit in plaats van op kwaliteit. (-) Kairos staat niet voor de snelle kloktijd, maar voor de tijd die je ervaart, de vertraagde tijd die als een ruime jas om je heen zit. Die je ervaart als je wandelt in de natuur, als je muziek maakt, naar een schilderij kijkt of een roman leest. De kloktijd wordt van buitenaf gedicteerd, maar de Kairotische tijd is de tijd die je bent en ervaart."
Tijd voor wat Kairos dus om in rust van alle indrukken en inspiratie een blog te kunnen maken.
In de grote hal met de diverse stands van allerlei stakeholders en sponsors (waaronder de KNOV stand), staat een tafel met een grote kleurplaat erop en de uitnodiging om door wat gedachteloos te kleuren weer even tot rust (en kairos) te kunnen komen.

taking a ZEN break...

Daar heb ik gisteren na het kleuren even een korte meditatie van Buddhify ('modern mindfulness wherever you are') gedaan via mijn koptelefoontje en alvast de onderwerpen voor wel 10 blogs op een rijtje gezet. Ik schreef het al eerder, ICM is overweldigend en vol met Chronos als je van de ene naar de andere presentatie rent, een praatje maakt met die, appt met de ander, ook de stands nog even wil bekijken en je je zelf nauwelijks de tijd gunt om ook nog even te eten en te plassen.
Terugdenkend is die dominantie van Chronos en het gebrek aan Kairos misschien ook wel het hoofdmotief geweest waarom ik uit de ratrace van een groepspraktijk met drukke diensten gestapt ben en caseload ben gaan werken (zie een ander blog daarover). De inspiratie daarvoor deed ik overigens op tijdens mijn allereerste ICM in 1999, maar dat is weer een heel ander verhaal. Ik ben gestopt met van de ene naar de andere bevalling te rennen en lange drukke spreekuren te houden zonder veel tijd voor echt contact en aandacht. Ik deed dat in eerste instantie vooral voor mezelf. En ook omdat ik intuitief voelde, en rationeel kon beargumenteren, dat het ook beter zou zijn voor de zwangere. Nu is er bij het schrijven van deze blogs voor de KNOV over ICM natuurlijk sprake van een enorme selectiebias. Ik bezoek vooral de lezingen waar ik zelf in geïnteresseerd ben ;-). Over bijvoorbeeld caseload midwifery, freebirth, woman centered care en women's rights etc. Maar eergisteren (dag 2!) bezocht ik vanuit een meer 'global perspective' een heel ander soort lezing: 'Why is scaling up and sustaining effective programs and models of care so hard?'. Ik hoopte hier wat antwoorden te krijgen over de huidige politieke ontwikkelingen in de geboortezorg in Nederland. Want ik loop al heel erg lang rond met precies dezelfde vraag. Mede dankzij mijn master verloskunde weet ik dat elke opeenvolgende internationale Cochrane review weer laat zien dat het MLCC model (Midwife-led Continuity of Care) het meest kosteneffectief is, de beste medische uitkomsten geeft en de meeste tevredenheid bij de cliënten. En toch lijkt het maar niet te lukken om dit model wereldwijd te implementeren. Terwijl de evidence zich blijft opstapelen. Nu weet ik ook wel dat je over de resultaten van wetenschappelijk onderzoek eindeloos kan debatteren. En zeker in het geval van deze Cochrane review valt er veel af te dingen op het vergelijken van appels met peren: het ene land is het andere niet en heeft met andere uitdagingen in de zorg te maken (geografie, geschiedenis, economische status etc) en hoe definieer je 'continuity' en 'Midwife-led' dan? Maar goed, als de hoofd researcher (Jane Sandall) hiervan live aanwezig is op ICM om te vertellen over een onderwerp dat zo actueel is in Nederland, dan moet je daar wel even heen natuurlijk. Ook al zijn organisatie- en verandermodellen niet echt mijn ding. Gelukkig was ik de enige niet, want bij de derde dia van een organisatiekundig onderzoeker (zo eentje met allemaal vakjes en pijlen enzo) was de toelichting "don't worry, everybody starts to have the urge to vomit when looking at this slide". Het slechte nieuws is dat het gemiddeld 17 jaar duurt voordat nieuwe inzichten uit wetenschappelijk onderzoek volledig geimplementeerd en blijvend zijn. Hoet goede nieuws (voor mij als caseloader) dat Contuinity of Carer / relational continuity (continuïteit van zorgverlener, niet van zorg) echt verschil maakt. Als je alleen kijkt naar tevredenheid dan neemt die al toe bij continuïteit van informatie (alle zorgverleners vertellen min of meer hetzelfde). Bij continuïteit van zorg (verschillende zorgverleners volgen hetzelfde beleid en manier van werken) neemt die verder toe en bij continuïteit van zorgverlener is die het hoogst. Maar alleen die laatste (relational continuity), geeft ook echt verschil in de zogenaamde 'harde' uitkomsten (morbiditeit, pijnstilling, overdrachten, keizersnedes etc).

En daarmee eindigde de dag heel mooi waarmee die begonnen was: Onze nieuwe ICM president, Franka, kwam binnen bij het ontbijt met een KMC (Kangaroo Mother Care) draagdoek en een heel klein babypopje erin. Onderdeel van een ICM actie waar verschillende deelnemers 24 uur met deze draagdoek rondlopen.

Om te laten zien hoe belangrijk het is voor pasgeboren (niet alleen prematuren trouwens) om 'relational continuity' en nabijheid te ervaren. Ook dat heeft zoals bekend goede resultaten op harde medische uitkomsten. Het is ook een mooi einde van deze post. Maar misschien eerst nog een klein beetje Chronos van dag 2: Ik heb die dag zelf een presentatie gegeven over Unassisted Childbirth (mijn master onderzoek) in een symposium over de WONDER studie samen met Esteriek de Miranda, Martine Hollander en Suze Jans.

vlnr Suze Jans, ondergetekende, Martine Hollander, Esteriek de Miranda

 Daarna gelunched met Suze en Sheena Byro:

vlnr Sheena Byrom en Suze Jans

Heel inspirerende vroedvrouw uit de UK (hou het interview met haar in de gaten in het septembernummer van het TVV!) en daarna het praatje bezocht van mijn UK counterpart, Claire Feeley, over freebirth aldaar. Om 17.45 de KNOV receptie die druk bezocht werd door leden en buitenlandse gasten. Aansluitend een mooi gesprek van het KNOV bestuur met de leden over de huidige ontwikkelingen, geleid door Marianne Nieuwenhuize en Raymond de Vries. Daar kan ik niet te veel over kwijt ivm de vertrouwelijkheid ervan maar vooral vanwege mijn huidige Chronos (8.38 Toronto tijd en nog niet gedoucht of ontbeten...). Behalve de afsluiting door Raymond waarbij hij benadrukte dat 85% van alle zwangeren hun zorg bij verloskundigen beginnen en 70% van alle baby's wordt door verloskundigen 'aangepakt'. We moeten ons daarom niet laten intimideren door alle ontwikkelingen en druk vanuit diverse hoeken. 'We are midwives (capable of) making a difference in the world'. Mits we voldoende tijd nemen om Kairos toe te laten in ons drukke leven...

ICM dag 1: Opening of waarom ik toch altijd weer moet huilen bij de vlaggenparade...

Oh mijn god, we moeten nog 4 dagen en vandaag was al zo vol indrukken en emoties, poehee.
En alles proberen mee te maken terwijl je er ook nog over wil twitteren, facebooken en bedenken wat ik erover kan bloggen blijkt ook best ingewikkeld.
Maar laat ik bij het begin beginnen.
Aankomst bij het congrescentrum. Groot, overweldigend en overal prachtige vrouwen in de meeste exotische gewaden.

Inschrijven, badge, goodiebag, mensen, bekenden, hallo en hey, jij ook hier en 'how are you?' Helaas weer de multi-faith ceremonie gemist terwijl ik die dit jaar nu echt eens mee wilde maken. Ik had er namelijk altijd een soort Hollandse oecumenische dienst bij voor ogen (en daar heb ik niks mee), maar het schijnt best heel bijzonder te zijn, bijvoorbeeld doordat er ook altijd native/aboriginal gebeden en rituelen gedaan worden. denk trommels enzo. Maar goed, ik was er niet bij dus daar kan ik verder ook niks over melden. Kreeg wel nog een klein Native Canadian gebed mee van de Ontario Regional Chef  Isadore Day, die de opening begon. Hij hield een lang welkomstwoord om te eindigen met "ik weet dat mensen meestal hun best doen om respect te hebben voor elkaar en andere culturen in het bijzonder en dus beleefd luisteren naar zo'n lange introductie, maar wij zeggen zelf meestal gewoon 'welkom'". En zo had hij nog wat leuke grappen, afgewisseld met mooie woorden. Zoals dat in zijn cultuur geëerd wordt dat alle mensen afstammen van Moeder Aarde en dat vrouwen daarom bovenaan in de 'lineage' staan en daarmee het belangrijkste zijn. En dat het belangrijkste wat we als mensen te beschermen hebben de kinderen zijn, omdat zij de hoop zijn van de mensheid en de aarde om dingen die niet goed zijn te veranderen in het goede. En dat vroedvrouwen daar vanaf het begin, "ok, niet helemaal het begin" (gelach) al bij zijn om dat te doen. Hij was een mooi voorbeeld van een krachtige spreker die in essentie niet een heel andere boodschap heeft dan sommige andere sprekers, maar dan komt het gewoon niet zo binnen. Omdat het te serieus is, of te monotoon. Een andere spreker die indruk maakte vandaag was de staatssecretaris van ontwikkelingssamenwerking, Celina Chavannes. Onthou die naam. Trudeau en Obama, allebei prima kerels, maar deze dame mag van mij meteen de volgende president worden. De overige sprekers ben ik eigenlijk al weer vergeten helaas. Maar dat kan ook aan mij liggen omdat ik ook druk doende was met met twitteren voor #knovicm. Opeens merkte ik dat er opgestaan en geklapt werd. Dus ik snel ook braaf opstaan. Tot bleek dat niet iedereen opgestaan was en mijn congresgenote me verbaasd aankeek. Bleek dat je moest gaan staan als dit je eerste ICM was... Oeps.
Maar waar de opening vooral om draait is de vlaggenparade.
De vlaggenparade. Wat moet ik erover vertellen? "je moet er bij geweest zijn om het te voelen." Duhuh. Zal toch m'n best doen. Denk aan de Olympische spelen als alle deelnemende landen binnen komen met voorop iemand met de vlag van elk land, mooie gedragen muziek erbij, duurt eindeloos (want veel landen) en je hebt een beetje een beeld. (Voor een versnelde impressie van de ceremonie klik hier). Maar ik heb zelf dan weer niet zo veel met sport. Maar als je dan tijdens ICM al die vlaggen langzaam ziet binnen komen, onder luid gejuich van de desbetreffende landgenoten in de zaal, dat doet me dan wel wat. Terwijl er langzaam wat traanvocht richting mijn neus druppelt, haartjes in mijn huid overeind proberen te gaan staan, probeer ik te voelen waarom het me dan zo raakt, elke keer weer. En ik ontdekte dat het komt omdat al die (vroed)vrouwen in al die landen overal in de wereld continue dezelfde dingen mee maken als ik. De mooie momenten, natuurlijk, maar vooral de eenzame momenten. De keren dat het moeilijk is. Een baby die er niet uit wil, een lastig gesprek op het spreekuur, voor de tweede keer eruit in een nacht, gynaecologen die bot reageren bij een overdracht omdat sommigen gewoon echt maar niet snappen hoe dat dan gaat bij een thuisbevalling, die ene keer dat een baby het niet haalde, die keer dat je je stinkende best gedaan had maar de moeder toch een rotervaring had, die keer dat je zelf vond dat je niet goed gehandeld had, angst voor de inspectie of een audit en ga zo maar door. En in al die momenten ben je alleen. En ja, je deelt het daarna met je collega's of je partner of je vrienden (hoop ik), maar dat is niet hetzelfde omdat het moment dan al voorbij is. Terwijl als je dan bij ICM al die vlaggen ziet langs komen en je hoort de bijbehorende landgenoten juichen, dan voel je opeens dat je niet alleen bent. Dat in al jouw eenzame momenten er overal in de wereld duizenden en duizenden vroedvrouwen zijn die ook een eenzaam moment hebben. Zich gefrustreerd voelen, niet gezien, niet geholpen en alleen. Maar vandaag, eens in de drie jaar mag je even voelen dat we allemaal samen zijn en hetzelfde doel hebben: Midwives, making a difference in the world.

ICM breekt WHO code borstvoeding?

Gisteren ("dag 0") bezocht ik Niagara Falls met een aantal andere Nederlandse collega's.
Wat is daarvan interessant voor jou als achterblijver die geïnteresseerd is in wat er gebeurd tijdens ICM? Niks natuurlijk ("leuk voor jou"), behalve dan wellicht als inspiratie voor de volgende ICM (2020, Bali) omdat dit een mooie bijwerking is van internationaal congresbezoek: je ziet nog eens wat van de wereld.
Een ander vochtig onderwerp dat je waarschijnlijk (hopelijk!) wel interesseert als thuisblijver (en imho vele malen indrukwekkender in al haar facetten dan de duizenden liters naar beneden stortend water op de grens van Canada en Amerika) is borstvoeding. Als je je op social media begeeft, is het onvermijdelijk dat je reacties krijgt. Zo reageerde er gisteren een lactatiekundige of ik me wel bewust ben dat ICM de WHO code borstvoeding schendt?! Even opgezocht en inderdaad werd #icmlive en #icm2017 ook driftig gebruikt door boze lactatiekundigen en andere borstvoedingsfans om op twitter hun verontwaardiging hier over te uiten (zie oa @humanmilknews).
Het zit zo met die code. Ik hoop overigens dat ik dit alleen uitleg voor mijn 'niet verloskundige zorgverlener' volgers/lezers, want anders mag je je eerst even kortdurend diep gaan schamen in een hoekje en dan pas weer doorlezen. Daarna niemand zeggen, jezelf vergeven en 'when you know better you'll do better' vrolijk je weg vervolgen ;-). Borstvoeding is gratis, altijd beschikbaar en heeft geen commerciële belangen, tenzij de beroepsmatige min weer terug zou komen in de samenleving. Kunstvoeding is daarentegen geweldig als een baby (zoals ondergetekende) om wat voor reden dan ook geen borstvoeding kan krijgen, maar wel slechter voor de gezondheid van moeder en kind op korte en lange termijn. In ontwikkelingslanden kan dat zelfs fataal zijn (maar ook levensreddend) en ondergetekende (geboren in een eerste wereld land) herinnert zich nog levendig de vele nachten met gillend pijnlijke middenoorsteking (veel voorkomende gevolg van geen moedermelk krijgen). Moeders moeten ergens tussen het stoppen van hun menstruatie en de geboorte van de baby beslissen hoe ze die willen gaan voeden: borst of poeder, fles of tiet, mensenmelk of koeienmelk (of evt dat van de geitenmin). Nu heeft de onvrijwillige koeienmin een hele goede commerciële producent achter zich staan met grote marketingbudgetten. Mensenmelk wordt vooral gesponsord door de overheid (in zeer beperkte mate), zorgverleners (wisselend) en door de enthousiaste producenten ervan (en weer ondermijnd door de producenten van mensenmelk die het geen onverdeeld genoegen vonden). Maar hoe dan ook is het marketingbudget voor het promoten van borstvoeding bedroevend laag :-(. Omdat we weten wat de gezondheidsrisico's van kunstvoeding zijn, hoor je als zorgverlener je cliënten/patiënten daarover te informeren. En internationaal heeft de WHO in 1994 voor overheden, zorgverleners en bedrijven een uitgebreide code gemaakt om de (vooral onbewuste!) beïnvloeding door kunstvoedingsproducenten tegen te gaan. De bekendste onderdelen van die code zijn dat je als zorgverlener geen gratis samples met poedermelk mag uitdelen, geen reclame mag maken voor kunstvoeding dmv posters, pennen, notitieblokjes of andere cadeautjes en/of gebruiksartikelen in je praktijkvoering. Maar de code is uitgebreider dan dat. Congressen of andere activiteiten mogen ook niet gesponsord worden door poedermakers of andere borstvoedingsondermijnende bedrijven. En in de laatste zit nu het probleem bij ICM sponsoring. De boosdoeners zijn Lansinoh, Medela en Philips (laatsgenoemde is zelfs een 'zilveren sponsor'). En die drie staan inmiddels op de zwarte lijst voor het breken van bovengenoemde WHO code. "Huh?" dacht ik, "maar Medela is een producent van kolfapparaten, niet van kunstvoeding toch?". Dat klopt. Ze staan ook niet op de lijst omdat ze kunstvoeding promoten, laat dat helder zijn, maar omdat hun marketing ook flessen en spenen omvat. En dat mag (ook) niet. Want kijken naar flessen en spenen geeft onbewuste imprinting van baby+honger=fles. Misschien ken je nog die reclame van Nestlé jaren geleden waarin twee jonge vermoeide ouders worstelen met hun huilende kind in de nacht. Uiteindelijk gaat de wekker en krijgt vader van moeder een heerlijk kopje koffie om de dag op zijn werk weer aan te kunnen (ook vanuit een andere feministische invalshoek behoorlijk ondermijnend, maar dat terzijde). Openlijke marketing: de koffie van Nestlé. Onbewuste marketing: de flesjes melk die de baby 's nachts kreeg in het filmpje. Daarnaast is het marketen van flessen en spenen door kolfapparaatproducenten ook ondermijnend voor borstvoeding. Ze promoten dan wel wel mensenmelk die je kan kolven en met een fles geven, maar ondermijnen daarbij tegelijkertijd het direct geven van borstvoeding (baby+honger en andere behoeften = borstvoeding). Want, zo is de redenatie, als je al problemen hebt met borstvoeding, dan kies je daardoor makkelijker voor full time kolven ipv voor hulp zoeken bij die problemen waardoor je wellicht niet (lang) hoeft te kolven. dat is althans gebleken uit onderzoek naar borstvoedingsondermijning.
Ik vind het een lastig dilemma. Als ik de weegpuntensponsoring flowchart volg, kom ik in eerste instantie uit bij groen ("geen overtreding WHO code"). Maar wat is dan goedgekeurd materiaal en wie heeft dat goedgekeurd? Wij van WC eend keuren WC eend?

Moet je als ICM roomser zijn dan de paus en de WHO-code strict volgen? Of blij zijn met (moeilijk te vinden) sponsors die in elk geval geen kunstvoeding promoten en tja, afgekolfde moedermelk moet je toch ook ergens in toedienen als het geen smakelijke zachte borst kan zijn? En waarom zou marketing voor een kolfapparaat alleen niet genoeg motiveren om het rechtstreeks aan de borst voeden dan maar op te geven? Ik hoor graag wat jij daar van vind. Overdreven die code? Of echt wel goed over nagedacht en als je zegt die te onderschrijven moet je het ook doen? Zeker als ICM? En wat is de mening van de KNOV daarover? Gelukkig staan zowel de WHO (stand 1108) als de World Alliance for Breastfeeding Action (WABA, stand 1111) ook op de ICM, dus daar kan je heen als je meer informatie wilt over dit onderwerp. En voor de thuisblijvers even op de links klikken voor meer achtergrondinformatie. Ik ga er zelf ook nog even op kauwen tijdens mijn ontbijt, het opbouwen van de KNOV stand (nummer 725) en tijdens de opening vanmiddag. Over die opening later meer...

ICM 2017

Ik ben geland!
Na een vlucht van 8 uur in een vliegtuig vol verloskundigen uit Nederland maar ook diverse buitenlandse vroedvrouwen. Dat is meteen al leuk. Je komt collega's tegen waarvan je niet wist dat die ook gingen. En je kijkt om je heen naar vreemden en je weet gewoon dat die en die en die daar ook vroedvrouw is. Maar wat het dan is dat maakt dat je dat weet? Geen idee.
En zoals meestal als ik vlieg, toch weer stiekem hopen dat er een zwangere vrouw aan boord is die hulp nodig heeft. Heb jij dat ook wel eens? Dat de piloot omroept: 'Is there a doctor on board? There is someone in labour!' En dat je dan een zenuwachtig zwetende kno-arts (ofzo) opzij duwt en zegt "laat mij maar ff". Nou, dan waren er dit keer echt heel veel Flying Midwives om die luchtbaby aan te pakken ;-). Helaas niks van dat soort sensatie aan boord. Maar inflight entertainment had wel speciaal voor ons een thriller over een middeleeuwse vroedvrouw waarbij alle baby's dood gingen op het menu: Brimstone ("Liz, a mute midwife, has her life thrown into chaos by a preacher, when shortly after his arrival she fails to deliver a single baby alive"). Die durfde ik niet te kijken, niettemin een leuke geste van de KLM ;-). Misschien iets voor de terugweg.
Minstens zo spannend was opstijgen terwijl 1000 nog wat kilometer verderop er druk gestemd werd over het presidentschap van ICM. Een cliffhanger van 7,5 uur...
Toen we geland waren, meteen de telefoons weer aan en: ZE HEEFT GEWONNEN!!!
Franka, you did it! Gefeliciteerd!

ICM 2017 kan nu al niet meer stuk :-)

Bekentenis van een ICM verslaafde…

Ik ben verslaafd.

Aan ICM.

Sinds 1999 heb ik er 2 gemist en daar baal ik nog steeds van.

Mijn eerste International Confederation of Midwives congres was in 1999 in Oostenrijk.

Afgestudeerd in de zomer van het jaar daarvoor, vertrok ik krap een jaar later vol nieuwsgierigheid en met goede zin naar Wenen voor dit internationale verloskundigencongres. En toen was ik verkocht.

Bijna al mijn grote liefdes verenigd in een paar dagen eens in de drie jaar: reizen, verloskunde, wetenschap en gezelligheid. Voeg er een IJslands paard aan toe en je zou me kunnen opvegen na afloop. Nu scheelt dat zonder paardenliefde ook al niet veel, want het ICM congres is berucht voor haar vermoeidheidsfactor. Er is namelijk zo veel te zien en te beleven, dat zelfs in het pre smartphone tijdperk een normaal mens er redelijk snel overprikkeld van werd.

Ik hoop u als lezer dus enerzijds te enthousiasmeren dit congres ook eens te bezoeken, waarbij ik anderzijds met liefde wat tips geef om het congres te overleven.

Als je nog nooit geweest bent, zal ongetwijfeld als eerste binnen komen hoe geweldig en bijzonder het is om met zoveel vrouwen (en een paar mannen…) uit allerlei verschillende landen en culturen samen te komen die één belangrijk ding gemeen hebben. Ze zijn net als jij verloskundige. En ik denk niemand uitgezonderd, zijn ze allemaal waanzinnig trots op hun vak. Of ze nou werken in ‘rural Africa’ met amper medische middelen tot hun beschikking of dat ze gedelegeerd zijn door een high tech ziekenhuis in Australië. Of ze nu pas afgestudeerd zijn, al jaren werken of niet meer praktiseren, in elk gesprek dat je hebt tijdens ICM gloeit die trots door. Ik ben vroedvrouw. Wij zijn vroedvrouw. En ook al ken ik je niet, daarom vind ik je meteen al leuk. Ik weet niet hoe het bij u thuis is, maar bij mij thuis geldt de regel (ingevoerd door mijn man) dat als er een collega over de vloer is, we het maximaal één uur over ons vak mogen hebben. Anders is er geen houden meer aan. Maar tijdens ICM kan je daarentegen oeverloos kletsen, debatteren, kibbelen, luisteren, inspireren en leren over je vak. Een extra oorzaak voor de uitputtingsslag, want die gesprekken gaan natuurlijk door tot diep in de nacht. Dat er niemand is die met je mee wil, is daarom ook geen excuus om niet te gaan, want binnen no time heb je afspraken voor lunch, avondeten, de kroeg en diverse post congres uitstapjes. Eigenlijk is het zelfs beter om alleen af te reizen, want dat vergroot de kans op allemaal leuke internationale contacten voor het leven. Nu is er natuurlijk een reden dat het bezoeken van dit congres op diverse exotische bestemmingen (respectievelijk sinds 1999 Manilla, Brisbane, Glasgow, Durban en Praag) belastingaftrekbaar is: je wordt ook nog geacht er iets van op te steken.

Ook zonder een lezing of workshop te bezoeken gaat dat vanzelf, maar de combinatie ervan is magistraal. In mijn eerste jaar heb ik bijvoorbeeld direct afgeleerd om, zodra het hoofd geboren is, meteen ‘door te pakken’. Dat kwam door een combinatie van de workshop schouderdystocie, aangevuld met gesprekken na afloop, waarbij vol afschuw gekeken werd toen ik uitlegde dat wij dit in de opleiding als ‘best practice’ aangeleerd kregen. Maar het duurde nog jaren voordat ik Nederland iemand hoorde over de ‘Gaskin Manouvre’. En zo heb ik een koffer vol met dit soort voorbeelden. Er zijn gedurende 3 dagen hele interessante presentaties, van zowel gerenommeerde ‘midwifery science’ onderzoekers, als ook volkomen onbegrijpelijk voordrachten van collega’s uit verre landen waarvan je vermoedt dat ze voor het eerst van hun leven een praatje houden op zo’n groot congres. En alles bij elkaar bepaalt dat de typische ICM sfeer. Die je pas echt snapt als je er een keer geweest bent. En weet je, die tips om te overleven? Die laat ik toch maar zitten. Want eigenlijk is er niks leuker dan alles gewoon helemaal over je heen te laten komen. En zit je er dan toch helemaal doorheen, kom me dan even opzoeken bij de KNOV stand. Of stuur een twitterbericht naar @icmknov. Of de KNOV Facebook pagina. Of naar mij persoonlijk via @vroedvrouwelijk. Tot ziens in Toronto!